Razgovor povodom objavljivanja knjige “Nepredvidiva prošlost budućnosti. O političkom potencijalu utopije” u Beogradu
Utorak, 15. oktobar 2024. u 19:00 – DOB//Klub
Ciklus tribina: Pišemo istoriju Jugoslavije
Organizacija: Centar za jugoslovenske studije i Dom omladine Beograda
Učesnice: Ivana Momčilović, dramaturškinja, spisateljica, istraživačica/ Edicija Jugoslavija; Biljana Andonovska, teoretičarka i istoričarka književnosti/ Institut za književnost i umetnost; Ana Panić, istoričarka umetnosti/ Muzej Jugoslavije, Cejus. Razgovor vodi: Sanja Petrović Todosijević, istoričarka / Institut za noviju istoriju Srbije, Cejus.
Centar za jugoslovenske studije i Dom omladine Beograd u okviru tribinskog programa Pišemo istoriju Jugoslavije organizuju razgovor povodom objavljivanja knjige pod nazivom Nepredvidiva prošlost budućnosti. O političkom potencijalu utopije, Beograd: Edicija Jugoslavija, 2024. koju je priredila Ivana Momčilović. Usmerena, kako je već navedeno, ka odnosu fikcije i ideologije, Ivana Momčilović kao priređivačica i autorka ispituje odnos estetike, politike i obrazovanja krećući se: između sopstvenog teksta (Slobodne teorije fikcije: politički potencijal utopije), teksta Biljane Andonovske (Uvod u šetnju kroz budućnost) koja se autorski pozicionirala i kroz tekst Budućnost (bez) Budućnosti: prvi komunistički književni časopis za decu u Kraljevini SHS (Časopisi za decu: jugoslovensko nasleđe 1918-1991, ur. Stanislava Barać, Tijana Tropin, Institut za književnost i umetnost, Beograd, 2019) i jedinstvenog socijalno-političkog-naučno-fantastičnog-dečjeg-utopističkog-anonimnog-romana-u-nastavcima Mala Zora, Šetnja kroz budućnost. Polazeći od toga da se iza pseudonima Mala Zora najverovatnije krije Dragutin Vladisavljević, pokretač i urednik Budućnosti, pokušaćemo da odgovorimo na mnoga pitanja koja se tiču istorijskog pamćenja promišljanja budućnosti. Polazeći od teksta Male Zore koja u romanu Šetnja kroz budućnost nastalom pre jednog veka projektuje željenu budućnost stavljajući u središte društvene i političke emancipacije dete ali i onu politiku obrazovanja i vaspitanja koja je odavno napustila „čas“ da bi školu budućnosti gradila od znatiželje, mašte, osećanja slobodnih, jednakih, solidarnih i pobunjenih ljudi pokušaćemo da otvorimo i ona pitanja koja se tiču političkih tradicija i društvenih praksi „saplitanja“ budućnosti što se po rečima Male Zore može reći i na sledeći načina: „Ne mešajte se u naše igre ni svojim zahtevima, niti svojim uputstvima, nego nas ostavite na miru, da bismo mogli i sami da mislimo“.
Podaci o učesnicama:
Ivana Momčilović je dramaturškinja, spisateljica i istraživačica iz Brisela. Istražuje odnos fikcije i ideologije i odnos između estetike, politike i obrazovanja, te slobodnih privremenih teritorija i oblika kolektivne inteligencije. Inicijatorka je i aktivna članica nekoliko kolektiva: Collective El-Migrative Art, Edicija Jugoslavija (samizdat), PhD In One Night platforma za estetsko eksperimentisanje svih. Od 2005. deluje u okviru Phd In One Night, u okrilju estetske edukacije u različitim kontekstima. Poslednji radovi su joj: Tajna Znanja – kuriranje 86. Jesenje izložbe ULUS-a kao prve međunarodne izložbe ovog tipa (Beograd), 2022/23; Kolektivna Bašta Gerilskog Znanj i Bašta kao prostor samoobrazovanja (Oranžerija Bijerbe, Belgija), 2022/23; Dan estetske kartografije sa Žakom Ransijerom (Oranžerija Bijerbe), septembar 2022; 1. maj 2022. Laboratorija za radikalni mir (Oranžerija Bijerbe), 2020/2022; Gerilski Univerzitet (Rožava/ Kurdistan/ Belgija), 2020/23; Gerilski Univerzitet, Austrija (Wolkersdorf/ Künstlerhaus, Beč). oktobar 2021; Eksperimentisanje bilo koga, program jugoslovenskog eksperimentalnog amaterskog filma u Centru za savremenu umetnost (Ženeva), septembar 2020/april 2021; Metoda voz – Feel Festival Helsinki/Uniarts Helsinki – rad na studentskom projektu Dada, Law, Ranciere u saradnji sa Univerzitetom Aalto i Univerzitetom Helsinki, maj 2020. Jedan je od kolektivnih autora eksperimentalnog filma Pesme iz kojih smo učili – fragmenti samoobrazovanja o osetilnom i politici (2007-2019).
Biljana Andonovska (Beograd, 1981) je viša naučna saradnica u Institutu za književnost i umetnost u Beogradu, na Odeljenju za teoriju književnosti i umetnosti. Studije srpsko-svetske književnosti završila je na Filološkom fakultetu u Beogradu, gde je i doktorirala. Bavi se književnom teorijom i istorijom, srpskim i francuskim nadrealizmom, avangardnim poetikama i štampom, južnoslovenskom komparatistikom i psihoanalizom. Autorka je monografije Duša oblika: teorija i istorija antiromana (2022). Rukovodila je srpskom stranom bilateralnog projekta Modernizam i avangarda u jugoslovenskom kontekstu (IKUM & FFZG) i kouredila dva istoimena zbornika radova (2021, 2022, sa T. Brlekom i A. Vidić), kao i zbornik Prvi svetski rat i slovenske književnosti (2021, sa S. Barać). Koautorka je izložbe Avangarda: od dade do nadrealizma (Muzej savremene umetnosti & Institut za književnost i umetnost, 2014, sa A. Mirčić).
Ana Panić (Beograd, 1978) je muzejska savetnica i istoričarka umetnosti. Autorka je i koautorka brojnih izložbi sa temama iz istorije i popularne kulture SFRJ, kao i izložbi iz zbirki Muzeja Jugoslavije od kojih je poslednja bila posvećena Đorđu Andrejeviću Kunu (Galerija SANU). Dobitnica je dva priznanja Muzejskog društva Srbije − nagrade Mihailo Valtrović, priznanja Društva istoričara umetnosti Srbije, kao i nagarada NK ICOM Srbija za projekat godine (2019) i publikaciju godine (2022). Područje njenog posebnog interesa su kultura i umetnost u socijalističkoj Jugoslaviji, političke prakse (post) jugoslovenske umetnosti i savremena umetnička produkcija, kultura sećanja i izgradnja kolektivnog sećanja na Jugoslaviju, javni spomenici i njihova uloga u materijalizaciji kolektivnog sećanja, umetnost kao sredstvo konstruisanja (nad) nacionalnog identiteta.
Sanja Petrović Todosijević (Šabac, 1977) je viša naučna saradnica Instituta za noviju istoriju Srbije (Beograd) i jedna od osnivačica Centra za jugoslovenske studije. Bavi se društvenom istorijom Srbije i Jugoslavije u periodu posle Drugog svetskog rata s posebnim osvrtom na istoriju detinjstva i istoriju obrazovanja kao i istorijom Drugog svetskog rata. Autorka je dve monografije: Otećemo svetlost bučnom vodopadu. Reforma osnovnoškolskog sistema u Srbiji 1944-1959 (2018) i Za bezimene. Delatnost UNICEF-a u Federativnoj Narodnoj Republici Jugoslaviji 1947-1954 (2008). Priredila je rukopis Grigorije Babović, Letopis Šapca 1933-1944 (2010). Zajedno sa Aleksandrom Ilić Rajković uredila je zbornik Bez škole šta bi mi?! Ogledi iz istorije obrazovanja u Srbiji i Jugoslaviji od 19. veka do danas (2021). Koautorka je dva udžbenika iz istorije za sedmi i osmi razred osnovne škole. Članica je Inicijative za očivanje Memorijalnog kompleksa Boško Buha na Jabuci kod Prijepolja. Dobitnica je BeFem Bring The Noize 2023. priznanja za borbu protiv desničarskih intervencija u formalnom obrazovanju. Urednica je tribinskog programa Pišemo istoriju Jugoslavije.
Izvori:
https://www.facebook.com/cejus.jus