Zbornik radova “Repeating history 1941-1991?” (“Ponavljanje historije 1941-1991? Srpske perspektive”)
Institut za savremenu istoriju u Beogradu je objavio zbornik radova “REPEATING HISTORY 1941-1991? TWO BREAK-UPS OF YUGOSLAVIA AS REPEATED HISTORY? SERBIAN PERSPECTIVES”. Zbornik je objavljen na engleskom jeziku s ciljem da stranim čitaocima ponudi viđenje Drugog svetskog rata i raspada socijalističke Jugoslavije iz srpske perspektive.
Zbornik otvara rad dr Marka Miletića i MA Miloša Žikića o Aprilskom ratu 1941. godine, dok je bugarski okupacioni režim tokom 1941. tema rada MA Borisa Tomanića. O organizacionoj strukturi, praksi i problemima Gestapoa i Policije poretka piše dr Radosav Tucović, a dr Nemanja Dević se bavi ustaničkim akcijama i formiranjem slobodne teritorije u okupiranoj Srbiji od jula do oktobra 1941. Dr Rade Ristanović piše o oružanom otporu, spašavanju Jevreja i kršenju verbalnog delikta u Beogradu. Dr Nebojša Stambolija ukazuje na kolaboracionističke formacije koje su tokom 1941. imale zadatak očuvanja reda i mira u Srbiji. Dr Ljubinka Škodrić pisala je o položaju i ulozi žena tokom Drugog svjetskog rata, a dr Dragomir Bondžić promatra kako se intelektualna elita Srbije aklimatizovala pod okupacijom, koji položaj je zauzimala i kako se odnosila prema režimu. Dr Goran Miloradović nastojao je da pozicionira ustašku ideologiju u evropski kontekst moderne diktature i ekstremne idologije.
Drugi dio zbornika bavi se temama devedesetih godina i raspada Jugoslavije. Dr Vladimir Petrović ukazuje na najvažnije događaje i ljude koji su utrli put bez povratka drugoj Jugoslaviji, a dr Kosta Nikolić o fiktivnim i stvarnim ratnim ciljevima Slovenaca, Srba, Hrvata i Bošnjaka. O ulozi Jugoslovenske narodne armije tokom krvave 1991. piše dr Bojan B. Dimitrijević. Na kraju je rad dr Milana Gulića u kome autor prati proces rađanja Republike Srpske Krajine.
“U srpskoj istoriografiji komparatistika je retka. Pod poređenjem ne mislimo samo na poređenje između zemalja i regiona. Možda bi se različiti periodi iz jedne sopstvene istorije mogli uporediti. Zbog toga je Institut za savremenu istoriju odlučio da objavi ovu knjigu o dva raspada Jugoslavije. Prva Jugoslavija se raspala nakon okupacije od strane Trećeg rajha, Italije i njihovih saveznika 1941. Druga Jugoslavija je nestala u nizu građanskih ratova počevši od 1991. Ove dve godine su izgledale kao prihvatljive teme za poređenje. Čudno je da nemamo studije koje bukvalno upoređuju ova dva perioda. Bili smo suočeni sa dilemom: da li da napustimo celokupnu ideju studije koja obuhvata i početak Drugog svetskog rata u Jugoslaviji i početak „ratova za jugoslovensko nasleđe“ 1990-ih? Odlučili smo da uporedo objavimo izbor studija iz 1941. i 1991. godine. To ipak nije pravo uporedno istraživanje. Ali to bi mogao biti početak i inspiracija budućih studija koje bi trebalo da uspostave odnose i dokažu moguće sličnosti između dva vremena…” (Iz uvoda prof. dr Predraga J. Markovića, direktora Instituta za savremenu istoriju).
Izvor: Institut za savremenu istoriju.
Preneseno s portala Historiografija.ba:
https://historiografija.ba/article.php?id=962