Žena danas (1936–1940): bibliografija
Larisa Kostić, Emilija Aćimović
Izdavač: Institut za književnost i umetnost
Beograd, 2021.
Sažetak:
Bibliografija prve serije časopisa Žena danas (1936–1940) objavljena je kao 33. knjiga edicije Istorija srpske književne periodike. Autorke su učinile dvostruki bibliografski i bibliotečko-informatički posao unošenjem bibliografskih jedinica časopisa u elektronsku bazu COBISS. Žena danas (1936–1940): bibliografija, podrazumeva stoga i istu tu bibliografiju unetu u pomenuti jedinstveni informatičko-bibliotečki sistem, o čemu u štampanoj bibliografiji svedoče UDK brojevi dodeljeni bibliografskim jedinicama.
Rukopis monografije se sastoji iz sledećih delova: uvodne studije, same bibliografije tj. bibliografskog popisa časopisnih članaka, literature, imenskog registra i predmetnog registra.
U uvodnoj studiji su Larisa Kostić i Emilija Aćimović pored osnovnih podataka, tzv. lične karte časopisa, pružile i tumačenja pojave časopisa i njegove uredničke politike. Takođe su objasnile svoje stručne izbore pri izradi bibliografije, kao i proces rada, tj. razrešenja nedoumica koje su se tokom rada pojavljivale. Bibliografija je sastavljena postupkom de visu, a bibliografski opis je urađen prema međunarodnom standardu ISBD(CP). Jedinice se navode jezikom i pismom članaka. Anotacije su rađene tako da je šire objašnjenje dato onda kada razumevanje pojave tj. izvora članka to zahteva. Ilustracije u vidu crteža, fotokolaža, fotografije i reprodukcija slika navođene su anotaciji kao sastavni deo članka, uz pisanje imena autora uvek kada je ono poznato. U Imenskom registru su po azbučnom redosledu popisani autori i pseudonimi. Predmetni registar je, kao i imenski, urađen vrlo pažljivo, i na jasan način otrkiva koje su bile osnovne preokupacije saradnica i saradnika časopisa odnosno šta su topoi njegove uredničke politike – pacifizam, feminizam, žensko iskustvo, pedagogija, književnost, likovna umetnost i film.
Sama bibliografija kao središnji i najvažniji deo monografije sastoji se od šestopedeset jedinica organizovanih u dvadeset devet većih jedinica – časopisnih brojeva. U okviru istraživanja periodike u Institutu za književnost i umetnost, zahteva se – izuzev kod obrade dnevne štampe u letopisima kulturnog života – očuvanje i vidljivost časopisnog broja kao celine, tj. osnovne jedinice proučavanja, pa samim tim i principa organizacije bibliografije.
Ključne reči:
Žena danas (1936–1940), bibliografija, periodika, bibliografija periodike, Kraljevina Jugoslavija, istorija srpske književne periodike, omladinska periodika, ilustrovani magazin, feministička periodika, internacionalna mreža antifašističke periodike
Izvor:
https://www.ikum.org.rs/editions.php?id=151
https://www.ikum.org.rs/lat/editions.php?id=151
Predratni brojevi Žene danas predstavljaju veoma značajnu bazu istorijskih izvora za proučavanje aktivnosti komunistkinja i simpatizerki, tada zabranjene Komunističke partije. Za period međuratne Jugoslavije ne postoji dovoljno primarnih istorijskih izvora, u arhivima gotovo da nema građe vezane za žensko organizovanje uopšte, a posebno ne za rad levičarki koje su bile višestruko marginalizovane, po rodnoj i po ideološkoj osnovi. Predratne levičarke su u zvaničnim politikama sećanja potpuno nevidljive, osim kada govorimo o periodici. To je jedan od glavnih razloga zbog koga je značaj i doprinos Žene danas veoma važan i bitan danas. Na osnovu analize sadržaja časopisa moguće je postaviti mlade komunistkinje na mesto koje im u kolektivnom sećanju svakako zasluženo pripada. Izrada i štampanje ove bibliografije predstavljaju deo tog značajnog poduhvata. Pored ove, primarno ženske i feminističke vrednosti, sadržaji ovoga časopisa duboko su antiimperijalistički, antifašistički i pacifistički. Sve navedene vrednosti predstavljaju univerzalne paradigme, često odsutne u savremenim društvima. Zbog svega navedenog smatram da rukopis Žena danas (1936-1940): bibliografija u sebi sažima višeznačne vrednosti i doprinose izučavanju periodike, istorije ženskog aktivizma, istorije levičarskih pokreta i ideja u međuratnoj Jugoslaviji.
(Iz recenzije Ivane Pantelić)