Međunarodni forum „Stvaranje konkretne utopije: arhitektura Jugoslavije 1948 – 1980“

U Centru za kulturnu dekontaminaciju u Beogradu održat će se od 12. do 15. studenog 2018. međunarodni forum „Stvaranje konkretne utopije: arhitektura Jugoslavije 1948 – 1980“.

 

 

—

 

 

Od 12. do 15. novembra 2018. godine u Centru za kulturnu dekontaminaciju održaće se Međunarodni forum: Stvaranje konkretne utopije – arhitektura Jugoslavije 1948 – 1980. i prateći program u organizaciji Arhitektonskog fakulteta Univerziteta u Beogradu i Architectuul online platforme iz Berlina.

Prekretnicu u interesovanju za arhitektonsko i urbanističko stvaralaštvo socijalističke Jugoslavije čini aktuelna izložba u Muzeju moderne umetnosti (MoMA) u Njujorku: „Toward a Concrete Utopia: Architecture in Yugoslavia, 1948 – 1980“. Izložba jugoslovenske arhitekture u instituciji najvišeg svetskog značaja direktan je povod, ili poziv, za naše bavljenje sopstvenim nasleđem. Izložba je rezultat višegodišnjeg rada tima stručnjaka iz regiona, koje će govoriti u Centru za kulturnu dekontaminaciju, na četvorodnevnom međunarodnom forumu, u čemu će se pridružiti i protagonisti i stvaraoci iz tog perioda.

Modernizacijski procesi bivše Jugoslavije omogućili su intenzivnu izgradnju i urbanizaciju, stvarajući infrastrukturu koja je i danas osnov funkcionisanja gradova i regiona, kao i jedinstveno arhitektonsko, umetničko i kulturološko nasleđe. Arhitektura i urbanizam, razvijani kao pokretači modernosti društva u Jugoslaviji u drugoj polovini dvadesetog veka, dostigli su stvaralačke vrednosti koja su specifična u odnosu na svetska ostvarenja, kako u vremenu u kome su nastajali, tako i danas. Istovremeno, procesi koji su usledili raspadom Jugoslavije i razvojnim putevima samostalnih republika neodvojivi su od pomenute infrastrukture, arhitekture i urbanizma.

Odnos prema tom nasleđu utkan je u tranzicijske transformacije, kako fizičke tako i društvene, i ključan je ne samo za razumevanje savremenog razvoja gradova, već i za njihovu budućnost.

Arhitektura i urbanizam druge polovine dvadesetog veka u Jugoslaviji zasnivali su se na sveukupnoj emancipaciji i umrežavanju, na stvaralačkoj slobodi i autorstvu, na eksperimentu i istraživanju. Razvijali su se kako na području Jugoslavije, tako i širom sveta. Ipak, umesto vrednovanja kulturnog i stvaralačkog nasleđa, ovo stvaralaštvo u našoj sredini biva marginalizovano.

Ako postoji jedan zajednički označitelj za arhitekturu i urbanizam socijalističke Jugoslavije, onda je to heterogenost. Upravo zbog toga ćemo u četiri radna dana, kroz niz predavanja, razgovora, projekcija i radionica, i kroz otvaranje brojnih tema i pitanja, raditi na razmeni znanja u oblasti arhitektonskog i urbanističkog stvaralaštva, a u svrhu razumevanja umetničkih i kulturnih dostignuća, odnosa izgrađene sredine i društva, vrednovanja kulturnog nasleđa, i jačanja kritičkog mišljenja.

Učesnici foruma: Vladimir Kulić, Maroje Mrduljaš, Ana Kac, Jelica Jovanović, Ana Ivanovska Deskova, Vladimir Deskov i Jovan Ivanovski, Martina Malešić, Luka Skansi, Lukasz Stanek, Merjema Zatrić,  Irena Šentevska, Mila Turajlić, Milenija Marušić, Dragoljub Bakić, Miodrag Živković, Branislav Dimitrijević, Ljubica Slavković

Autorka i urednica projekta: Ljubica Slavković
Vizuelni identitet: Metaklinika
Posebna zahvalnost Jelici Jovanović
CZKD tim: Adam Ranđelović, Aleksandra Sekulić, Ana Ćosić, Borka Pavićević, Dejan Pantić, Dragan Škorić, Ivica Đorđević, Lola Joksimović, Ljubica Slavković, Luna Đorđević, Slavica Vučetić, Danica Stojanović

 

Prateći program:

“Čitanje konstrukcije i materijala – arhitektura posleratne Jugoslavije 1948-1980.”, CID studentski foto-konkurs, organizacija Arhitektonski fakultet Univerzitet u Beogradu
Komisija: Milorad Mladenović, Luka Skansi, Nevena Poledica

Missing Knowledge (On Forgotten Monuments), studentska radionica, u organizaciji Arhitektonskog fakulteta Univerziteta u Beogradu, CZKd i Architectuul
Organizacija i realizacija radionice: Ljubica Slavković, Hristina Stojanović, Boštjan Bugarić

„Arhiva modernizma“, online arhiva
Autorka i istraživačica: Jelica Jovanović
Saradnici: Jana Gligorijević i Ljubica Slavković

Projekat su podržali: kancelarija fondacije Hajnrih Bel u Beogradu i Ministarstvo kulture i informisanja Republike Srbije. 

 

Međunarodni forum: STVARANJE KONKRETNE UTOPIJE, Arhitektura Jugoslavije, 1948 – 1980
12 – 15. novembar 2018, Centar za kulturnu dekontaminaciju CZKd

Međunarodni forum „Stvaranje konkretne utopije“ koncipiran je u četiri tematska dana:

Prvi dan / Stvaranje konkretne utopije: Njujork / posvećen je stvaranju izložbe u MoMA u Njujorku, rastućem interesovanju za posleratnu arhitekturu Jugoslavije i brojnim temama koje izložba aktuelizuje. Razgovaramo sa autorima i saradnicima izložbe i značajnog projekta koji joj je prethodio, „Nedovršene modernizacije“. Kroz izložbu nas vodi njen ko-kustos, Vladimir Kulić.

Drugog dana / Stvaranje konkretne utopije: Jugoslavija / sedam članova kustoskog tima predstavlja kroz polučasovna predavanja svoje ekspertize na temu arhitekture posleratne Jugoslavije, u okviru kojih su doprineli izradi izložbe: od obnove posleratnog Skoplja do pitanja identiteta, urbanizacije zemlje i izvoza znanja. Drugi dan se završava diskusijom učesnika i publike.

Trećeg dana / U prvom licu / razgovaramo sa arhitektima protagonistima koji su sami bili stvaraoci konkretne utopije. Milenija Marušić i Dragoljub Bakić arhitekti su koji su u stručnim timovima sa svojim supružnicima stvarali istaknute projekte kako socijalističke Jugoslavije (Blok 61 – 63, Stambeno naselje Cerak Vinogradi / Hala Pionir, stambeno naselje Višnjička Banja), tako i sveta. Nakon otvorenog radnog stola s arhitektima protagonistima gledaćemo odabranu epizodu dokumentarne TV serije „Betonski spavači“ koja na izvanredan način otkriva posleratnu arhitekturu Jugoslavije i istražuje njeno mesto u društvu.

Poslednji, četvrti dan foruma / Znanje koje nedostaje: Spomenici NOB / usmeren je ka razumevanju spomeničkog nasleđa i njegovoj sadašnjoj aktuelizaciji. Teme spomeničkog nasleđa, njihove društveno-političke i ekonomske preduslove, produkcijske mehanizme i umetničke domete otvorićemo kroz diskusiju, zatim predavanje, kao i razgovor s vajarom Miodragom Živkovićem (spomenici „Bitka na Sujtesci“, „Kadinjača“)

 

Više o programu:

 

https://www.czkd.org/2018/11/stvaranje-konkretne-utopije/