Tribina: “Sjećaš li se Španije?” Španski građanski rat i savremena istoriografija
Sreda, 21. maj 2025. u 19.00 – DOB//Klub, Beograd
Ciklus tribina: KRAJ RATA!!!
Organizacija: Centar za jugoslovenske studije i Dom omladine Beograda
Učestvuju: Olga Manojlović Pintar, viša naučna saradnica Instituta sa noviju istoriju Srbije; Nenad Lajbenšperger, istoričar, Republički zavod za zaštitu spomenika kulture; Milivoj Bešlin, viši naučni saradnik, Institut za filozofiju i društvenu teoriju; Rastko Lompar, naučni saradnik, Balkanološki institut SANU. Moderator: Luka Filipović, naučni saradnik, Institut za savremenu istoriju/Centar za jugoslovenske studije.
Tribina Sjećaš li se Španije? Španski građanski rat i savremena istoriografija posvećena je ulozi jugoslovenskih dobrovoljaca u Španskom građanskom ratu (1936-1939), uticaju ,,španskog pitanja” na unutrašnja previranja u Jugoslaviji i u drugim državama Evrope, kao i na odnose partija Međunarodnog radničkog pokreta. Takođe, cilj ove tribine je pružanje kritičkog osvrta na poziciju Španskog građanskog rata u jugoslovenskoj (i srpskoj) kulturi sećanja i u istoriografiji. Šta smo to sve nekada znali, pa zaboravili, o ratu koji je pokazao senke mnogih novih fenomena sa kojima će se čovečanstvo suočiti tokom Drugog svetskog rata? Šta možemo naučiti iz prvog velikog ,,Armagedona” ideologija? I kakva je u svemu tome bila uloga Jugoslovenske države, njene vlasti i njene komunističke partije. Kakvog je traga ,,špansko iskustvo” ostavilo na jugoslovensku kulturu, umetnost i književnost? Kako smo pamtili internacionalne brigade u socijalističkoj Jugoslaviji, a kako ih se sećamo danas? Ako se sećamo Španije…
Biografije učesnika:
Olga Manojlović Pintar je viša naučna saradnica Instituta za noviju istoriju Srbije. Jedna je od prvih istraživačica kulture sećanja u našoj sredini. Autorka je knjiga: Arheologija sećanja, Spomenici i identiteti u Srbiji 1918 – 1989 (2014), Poslednja bitka, španski borci i jugoslovenska kriza osamdesetih (2019). Uredila je zbornike radova: Jugoslovenski dobrovoljci u odbrani Španske republike (2024), Transnacionalna iskustva jugoslovenske istorije (2019), Tito – viđenja i tumačenja (2011), Istorija i sećanje, studije istorijske svesti (2005). Učesnica je brojnih međunarodnih projekata, konferencija i radionica koje se bave pitanjima kulture sećanja na jugoslovenskim prostorima.
Nenad Lajbenšperger je završio diplomske, master i doktorske studije istorije na Filozofskom fakultetu Univerziteta u Beogradu. Od 2006. godine je zaposlen u Republičkom zavodu za zaštitu spomenika kulture – Beograd. Bavi se istraživanjem i zaštitom memorijala i u toj oblasti je do sada objavio veći broj radova. Učestvovao je u više aktivnosti povezanih sa sećanjem na vojne i civilne žrtve ratova na ovim prostorima, kao i očuvanjem kulturnog nasleđa. Član je više stručnih organizacija koje se bave zaštitom nasleđa i udruženja koja se bave negovanjem sećanja. Urednik je časopisa Saopštenja. Oblasti interesovanja i istraživanja su mu: istorija Jugoslavije, Španski građanski rat i njegova povezanost sa Jugoslavijom i njenim stanovnicima, kao i lokalna istorija Zemuna i Srema.
Milivoj Bešlin je istoričar i viši naučni saradnik Instituta za filozofiju i društvenu teoriju Univerziteta u Beogradu. Dоktоrirао je nа Filоzоfskоm fаkultеtu Univеrzitеtа u Nоvоm Sаdu (2015). Predavao je na Filozofskom fakultetu Univerziteta Crne Gore. Na matičnom institutu je osnivač i koordinator Laboratorije za istraživanje socijalizma i (post)jugoslovenske studije (YugoLab). Bio je angažovan na više naučnih projekata Ministarstva prosvete i nauke Republike Srbije, Evropske unije, SR Nemačke itd. Objavio je više desetina stručnih studija, članaka, rasprava i prikaza u domaćim i međunarodnim naučnim časopisima i zbornicima. Priredio je pet zbornika radova. Učestvovao je na više desetina domaćih i međunarodnih naučnih skupova. Oblasti istraživanja su mu: politička i društvena istorija Jugoslavije, studij nacionalizma, istorijski revizionizam. Piše kolumne za nekoliko medija u regionu.
Rastko Lompar je naučni saradnik Balkanološkog instituta SANU gde je zaposlen od 2018. godine. Autor je knjige Dimitrije Ljotić – učitelj ili farisej? nastale na osnovu njegove master teze, u kojoj je istraživao ulogu hrišćanstva i religije u političkoj misli Dimitrija Ljotića. Lompar je doktorirao istražujući fenomen antikomunizma u Kraljevini SHS/Jugoslaviji i mesta zemlje i organizacija u njoj u međunarodnim antikomunističkim mrežama. Učestvovao je na dva projekta finansirana od strane Fonda za nauku Republike Srbije, kao i u dva bilateralna projekta sa Univerzitetom Fridrih Šiler u Jeni. Član je Međunarodne asocijacije za komparativne studije fašizma. Istraživački se bavi fenomenima nacionalizma, fašizma, antikomunizma, kao i istorijom hrišćanskih crkava na Balkanu.
Luka Filipović je naučni saradnik u Institutu za savremenu istoriju i član Centra za jugoslovenske studije. Jedan je od najmlađih doktora nauka na Univerzitetu u Beogradu. Autor je knjige Evrokomunizam i Jugoslavija 1968-1980, i koautor knjige Anarholiberalizam – ideologija i služba 1967-1985. Objavio je više naučnih članaka u domaćim i stranim časopisima. Do sada se bavio istraživanjem iz oblasti istorije ideja i ideologija, marksističkih pokreta i partija, radničkih štrajkova, otpora neoliberalnim reformama, kao i savremenim društvenim i kulturnim fenomenima. Od 2024. godine učestvuje na Horizon projektu REENGAGE pod rukovodstvom Norveškog instituta za spoljnu politiku. Uređuje portal ,,Novi Horizont” na sajtu Novog Magazina. Objavio je brojne tekstove o aktuelnim političkim zbivanjima u srpskim, holandskim i američkim novinama. Gostovao u više televizijskih emisija i podkasta, učetvovao na međunarodnim konferencijama, seminarima i tribinama.
Izvor:
https://www.facebook.com/cejus.jus